Kunnen mutaties informatie toevoegen?

Een veel gehoorde claim van tegenstanders van evolutie is dat mutaties geen informatie kunnen toevoegen aan het genoom, zoals bijvoorbeeld in de vierde stelling van het 95 stellingen project. Vooral vanuit het Intelligent Design (ID) kamp wordt deze claim vaak verspreid. Maar voor we het over het toenemen van informatie kunnen hebben, moeten we eerst een maat hebben voor de hoeveelheid informatie in een genoom.

Als je gaat nadenken over hoe je de hoeveelheid informatie van een set data kan meten, kom je echter al snel tot de conclusie dat het allemaal niet zo makkelijk is. Hoeveel informatie bevat bijvoorbeeld een boek? Je zou natuurlijk woorden (of tekens) kunnen gaan tellen en concluderen dat een dikker boek meer informatie bevat. Maar je snapt al snel dat dat niet werkt. "Er vallen natte druppels water uit de lucht" bevat niet vier keer zoveel informatie als "het regent". Voor genomen geldt hetzelfde. Uien hebben een genoom dat wel zes keer langer kan zijn dan dat van mensen, maar kan toch nauwelijks meer informatie bevatten dan dat van een mens. Elke maat voor informatie moet dus overbodige inhoud niet mee tellen.

Zulke maten zijn inderdaad ontwikkeld, zoals Shannon-entropie of Kolmogorov-complexiteit. Hoewel het met deze maten in de praktijk nog steeds lastig en vaak zelfs onmogelijk is om een enkel getal toe te kennen voor een set met data, is het vaak wel mogelijk om met deze definities te bepalen welke van twee sets data meer informatie bevat.

Het vervelende voor ID is echter dat deze het voor hun verkeerde antwoord geven: mutaties kunnen met die maten wel degelijk de hoeveelheid informatie doen toenemen. Daarom hebben verschillende ID aanhangers, zoals William Dembski, geprobeerd hele nieuwe theorieën op te stellen om te bepalen hoeveel informatie er in een genoom zit, die hun wel het goede antwoord geeft.

Ik zou nu natuurlijk uitgebreid kunnen gaan uitleggen waar de fouten in die nieuwe theorie zitten, of uitleggen waarom de andere twee beter zijn. Misschien doe ik dat ook nog wel eens, want het is best interessante materie. Maar daarmee zou ik me nu laten afleiden van het onderwerp van mutaties en me in plaats daarvan alleen maar in een nodeloos ingewikkelde discussie laten dwingen. Je zou zelfs bijna denken dat deze hele discussie juist opzettelijk bedoeld is als afleidingsmanoeuvre, in de hoop dat je vast komt te zitten in lastige wiskunde en geleerd klinkende retoriek.

Want de simpele waarheid is dat welke maat je ook neemt om de informatie-inhoud van een genoom te meten, toename van informatie via mutaties altijd mogelijk is. Als namelijk een mutatie van A naar B een afname van informatie zou betekenen, dan is de mutatie van B naar A automatisch een toename. Zie? Al die ingewikkelde discussies zijn alleen maar afleiding.

2012: Wat gaat er dan wel gebeuren?

Tot nu toe heb ik het vooral gehad over wat ik verwacht dat in 2012 niet gaat gebeuren. Ik verwacht geen energie vanuit het galactisch centrum, geen langsrazende onbekende planeet en geen plotselinge verschuiving van de polen van de aarde - zelfs geen nieuwe fase van het kosmisch bewustzijn (al was het maar omdat niemand schijnt te weten wat daarmee bedoeld wordt). Wat verwacht ik dan dat er in december 2012 wél gaat gebeuren?

Nu heb ik al uitgelegd dat ik niet denk dat er iets speciaals is aan december 2012. Het feit dat het dan een mooi rond getal is op de kalender van de Maya's, is net zo onbelangrijk als dat het in 2000 een mooi rond getal was op de onze. Waarom zou dat betekenen dat er dan iets speciaals moet gebeuren?

Maar dat betekent natuurlijk niet dat er helemaal niets gaat gebeuren. Er gebeurt altijd wel iets uitzonderlijks. Er is elk jaar wel ergens op de wereld een overstroming, aardbeving, vulkaanuitbarsting of een ander soort ramp. Het zou vreemder zijn als er in 2012 helemaal geen rampen zouden zijn. Het zou me dus niet verbazen als sommige 2012-aanhangers één van de rampen in of rond 2012 zullen aanwijzen als dé voorspelde ramp, bijvoorbeeld een aardbeving als die in Haïti. Anderen zullen misschien wel de onvermijdelijk daarop volgende benefiet-acties aanwijzen als bewijs van de volgende fase in de ontwikkeling van het kosmisch bewustzijn.

Ook worden er elk jaar nieuwe ontdekkingen gedaan. Zo is het helemaal niet onwaarschijnlijk dat er rond 2012 nieuwe kometen ontdekt worden, of zelfs aard-achtige planeten rond andere sterren. Als dat gebeurt, dan lijkt het me niet onmogelijk dat deze door sommige Nibiru-aanhangers worden gezien als een vervulling van de voorspelling van de komst van Nibiru - zelfs al gaat deze voorspelling helemaal niet over een komeet, of over een planeet bij een andere ster.

Een andere reactie die we ongetwijfeld gaan zien, is dat mensen redenen gaan verzinnen waarom er niets gebeurd is. We zouden bijvoorbeeld te horen kunnen krijgen van sommige groepen dat ze de ramp hebben weten af te wenden dankzij hun gebeden of meditatie. Dat zou niet de eerste keer zijn dat zo'n smoes gebruikt werd. Of misschien hebben de buitenaardsen nog eens goed gekeken naar de mensheid en besloten dat we nog niet klaar zijn voor het volgende niveau in ons bewustzijn. Deze smoes wordt nu al gebruikt om te verklaren waarom we nog nooit aliens gezien hebben. Zo moeilijk is het dus niet te voorspellen dat deze van stal gehaald gaat worden om te verklaren waarom de Anunaki het in 2012 lieten afweten. Het is makkelijker om zulke achteraf-smoezen te bedenken dan toe te geven dat je het al jaren helemaal bij het verkeerde eind had.

Maar wat het waarschijnlijkste is dat gaat gebeuren, is dat de datum voor de "dag dat alles anders wordt" gewoon verschoven wordt. Waarom ik dat denk? Omdat dit al veel vaker gebeurd is. Nibiru zou bijvoorbeeld oorspronkelijk al in 2003 langskomen. Eén van de grondleggers van de Nibiru-mythe, Zachariah Sitchin, geloofde vanaf het begin al niet in een passage in 2012, maar denkt eerder aan 2085. Grote kans dat de Nibiru-aanhangers die datum zullen adopteren als 2012 op een teleurstelling uitloopt. Er zijn ook nu al mensen die latere data voorspellen voor het einde van de Maya-kalender, zoals bijvoorbeeld 2208. Ook al lijkt degene die deze alternatieve datum voorgesteld heeft zelf niet te geloven dat er dan iets bijzonders staat te gebeuren, het lijkt me maar al te waarschijnlijk dat er veel mensen zullen zijn die zich aan deze strohalm vast gaan klampen. Zelfs na 2012 zullen we niet van deze onzin af zijn.

Eeuwenlang al wordt het einde der tijden voorspeld. Het is een vast onderdeel van het geloof in veel religieuze stromingen dat we nu in de laatste dagen leven. Tot nu toe is er echter in al die tijd nog nooit één van deze voorspellingen uitgekomen. Uiteraard, als mensen maar lang genoeg doorgaan de "dag dat alles anders wordt" te voorspellen, dan krijgt er vanzelf ergens ooit eens iemand een keertje gelijk. Er zijn immers meer dan genoeg reële gevaren voor de mensheid. Hoewel de kansen op een nucleaire oorlog sinds de Koude Oorlog wat lijken te zijn afgenomen (al houden we Iran en Korea goed in de gaten), is er bijvoorbeeld altijd nog de mogelijkheid van een inslag van een asteroïde of komeet die groot genoeg is voor een wereldwijde ramp. En over enkele miljarden jaren wordt de aarde geroosterd wanneer de zon een rode reus wordt.

Maar voorlopig moet je me maar vergeven dat ik niet al teveel aandacht aan deze voorspellingen besteed. In het verleden behaalde resultaten zijn misschien geen garantie voor de toekomst, maar gezien het enorme gebrek aan succes van dit soort voorspellingen, moet zo'n voorspelling wel héél overtuigend bewijs meebrengen voor ik mijn huis ga verkopen en een bunker ga graven.

2012: Of toch 28 oktober 2011?

Hoewel iedereen zo zijn eigen ideeën heeft over wat er gaat gebeuren als de Maya kalender afloopt, weten we allemaal dat het in december van 2012 plaats gaat vinden. Of toch niet? In een paar reacties op mijn artikel over de Maya kalender werd gevraagd over een heel andere datum: 28 oktober 2011, meer dan een jaar eerder. Hoe zit dat dan, waar komt die datum dan vandaan? Ik had er nog niet van gehoord, maar ik ben het gaan uitzoeken.

Als je op internet op zoek gaat naar deze datum, kom je steeds twee namen tegen: Ian Xen Lungold en Carl Calleman. De eerste, Lungold (inmiddels overleden), is vooral bekend van zijn lezingen over de Maya kalender (je kunt er verschillende van op Youtube vinden), maar het meeste van zijn materiaal lijkt te zijn gebaseerd op de ideeën van Calleman, dus ik zal me hier op hem concentreren.

Calleman houdt er een vreemd stel ideeën op na. Aan de ene kant verwijst hij alle verhalen over Nibiru en pole shifts naar het rijk der fabelen. Ook lijkt hij te accepteren dat volgens de deskundigen de Maya kalender op 21 december 2012 afloopt, of althans het einde is van een Bak'tun. Maar volgens hem hebben ze het allemaal verkeerd: ze houden geen rekening met de spirituele betekenis van de kalender. Waarom? Volgens Calleman is de Maya kalender namelijk niet zomaar een manier om bij te houden welke dag het is, maar ook een weergave van de evolutie van het bewustzijn.

Volgens Calleman bestaat de geschiedenis uit negen perioden, die volgens hem overeen komen met de negen onderwerelden van de Maya's, of negen kosmische niveaus van bewustzijn. Waarom negen? Sommige tempels hebben negen lagen. Elke periode is daarbij een factor 20 korter is dan de voorgaande. De ontwikkeling van het bewustzijn gaat dus steeds sneller. Elke periode is verder weer in 13 delen opgedeeld: 7 dagen en 6 nachten. Hiermee heeft Calleman alle heilige getallen van de Maya's bij elkaar gepuzzeld tot iets wat volgens hem klopt met de wetenschappelijke feiten. Het begin van de eerste onderwereld was bijvoorbeeld het begin van het universum (16.4 miljard jaar geleden, waarbij hij er "maar" 2.7 miljard jaar naast zit), en het begin van de tweede komt overeen met het begin van complex leven (800 miljoen jaar terug - zo'n 200 tot 400 miljoen jaar te laat voor meercellig leven, maar zo'n 300 miljoen te vroeg voor echt complexe diersoorten).

De evolutie van het bewustzijn gaat volgens Calleman steeds sneller en zal binnenkort voltooid worden. Maar niet op 21 december 2012. Waarom niet? Omdat die dag op 4 Ahau in de Tzolkin kalender valt, en die dag astrologisch gezien de verkeerde energie zou hebben voor een voltooiing. Zijn alternatieve datum van 28 oktober 2011 valt echter op 13 Ahau, wat wel een geschikte dag is, met de juiste energie.

Hoe komt het dan dat de rest van de wereld denkt dat de Maya kalender op 21 december een Bak'tun afsluit? Ook daar heeft Calleman een verklaring voor: de Maya's zelf zaten er met hun kalender 420 dagen naast. Tegen de tijd dat de priesters daar achter kwamen, was het politiek echter niet meer mogelijk de kalender aan te passen. De priesters konden niet anders dan cryptische en vage hints achterlaten, die alleen Calleman kon ontcijferen. Als dat je in de oren klinkt als een soort van smoes achteraf, dan kan ik je daarin geen ongelijk geven.

Daarnaast beweert Calleman dat een Maya sjamaan met de naam Don Alejandro Perez Oxlaj bevestigt dat 21 december 2012 niet de einddatum is. Het enige wat ik echter kan vinden dat Don Alejandro gezegd heeft, is dat 2012 niet het einde is, maar dat er geen einddatum is, dat het leven gewoon door zal gaan. Op zijn minst bevestigt hij nergens Calleman's alternatieve datum - anders had Calleman dat vast wel ergens duidelijk vermeld.

Ten slotte beweert Calleman dat zijn theorie wetenschappelijk bewezen is, omdat hij gebruikt kan worden om voorspellingen te doen. Zo beweert hij dat hij in een boek uit 2001 de huidige economische crisis voorspelde, die volgens hem op 19 november 2007 moest beginnen. Hoewel hij een zeer specifieke datum in november noemde, is het voor hem blijkbaar goed genoeg dat economen december van dat jaar als beginpunt aanwijzen. Welke voorspellingen hij nog meer gedaan heeft die niet zijn uitgekomen vertelt hij er natuurlijk niet bij. Alles bij elkaar zijn z'n voorspellingen meer astrologie dan wetenschap.

Moeten we de datum van 28 oktober 2011 nu serieus nemen? Ik meen van niet. Calleman heeft duidelijk compleet naar eigen inzicht ideeën van evolutie, numerologie, astrologie, New Age en Maya mythologie gecombineerd. Het bewijs wat hij ervoor aandraagt is mager, en komt vooral over als een poging de wereld met een schoenlepel in zijn theorie te proppen. En als Calleman toch gelijk heeft? Als het kosmisch bewustzijn in 2011 volgroeid is (wat dat dan ook mag betekenen)? Dan hoeven we ons in ieder geval geen zorgen te maken dat de wereld in 2012 vergaat.